Komisja Europejska podjęła decyzję o przekierowaniu środków z polityki spójności na pomoc dla regionów południowo-zachodniej Polski, które ucierpiały w wyniku powodzi. Polska skorzysta z puli, która jest przeznaczona w obecnej perspektywie finansowej UE (2021-2027) w kwocie 76 mld euro.
Samorządy, przedsiębiorcy, organizacje społeczne i mieszkańcy z terenów województw dotkniętych powodzią będą mogli skorzystać z pomocy na nowych, dobrych i dogodnych warunkach. To oznacza:
- prefinansowanie inwestycji;
- 100% bezzwrotnego dofinansowania unijnego, czyli gmina nie będzie musiała wnosić wkładu własnego, tak jak odbywa się to zazwyczaj;
- możliwość zmiany reguł i zasad inwestowania środków z Funduszy Europejskich.
Wsparcie przeznaczone będzie m.in. na naprawę infrastruktury energetycznej, przeciwpowodziowej, wodno-kanalizacyjnej, drogowej i termomodernizację, w tym remonty domów jednorodzinnych. Będzie to szeroki zakres działań, w zależności od tego, jakie będą potrzeby poszkodowanych przez powódź.
Procedury ubiegania się o dofinansowanie będą bardziej elastyczne. Zwiększy się liczba podmiotów uprawnionych do aplikowania o wsparcie. Komitet Monitorujący program Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FEnIKS) 18 października 2024 r. przyjął zmiany w Programie.
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zapowiedziała możliwość przekazania 10 mld euro z Funduszy Polityki Spójności dla państw członkowskich Unii Europejskiej, które odczuły negatywne skutki powodzi. To są pieniądze, które pochodzą z kopert krajowych, ale będzie można z nich skorzystać na preferencyjnych warunkach, aby szybciej, sprawniej i lepiej pomóc ofiarom powodzi. Odrębną pomocą dla powodzian będą środki z Funduszu Solidarności Unii Europejskiej, który jest innym funduszem niż Fundusze Polityki Spójności.
W związku z propozycją Komisji Europejskiej dot. zmian w pakiecie legislacyjnym w zakresie odbudowy po powodziach w programie krajowym Fundusze Europejskie na Infrastrukturę Klimat i Środowisko (FEnIKS) oraz programach regionalnych w czterech regionach dotkniętych powodzią instytucje zarządzające planują pilne dokonanie zmian.
Komisja Europejska zaproponowała odpowiednie zmiany w pakiecie rozporządzeń funduszowych pn. RESTORE. Ich celem jest zwiększenie elastyczności wdrażania funduszy europejskich, które zostaną przeznaczone na przeciwdziałanie negatywnym skutkom katastrof naturalnych. Te propozycje stanowią bezpośrednią odpowiedź na powodzie, które dotknęły kraje Europy Środkowej i Wschodniej – Polskę, Rumunię, Austrię, Czechy, Węgry, Słowację – oraz pożary lasów w Portugalii we wrześniu 2024 r.